Binh đoàn có vị trí và quyền hạn tương đương quân đoàn và có quân số khoảng từ 10 đến 18 ngàn.[1] Binh đoàn 318 được hình thành từ các đơn vị: Sư đoàn 318 (từ Quân khu 4 đóng tại Nghệ An), Sư đoàn 336 (từ Lào), Trung đoàn 526 (trung đoàn vận tải thuộc Tổng cục Hậu cần), Trung đoàn 693 (Trung đoàn 4 Công an nhân dân vũ trang - nay là Bộ đội Biên phòng) ở Tây Ninh, Bệnh viện 264 và một số tiểu đoàn độc lập như: Tiểu đoàn công binh, thông tin, Xưởng sản xuất, sửa chữa điện- cơ khí X15...

Năm 1982, Binh đoàn được bổ sung nguồn nhân lực từ Khu gang thép Thái Nguyên và từ một số nhà máy, xí nghiệp công nghiệp từ phía Bắc.

Tổ chức bộ máy của Binh đoàn, như một Tổng công ty, bao gồm:

- Bộ tư lệnh Binh đoàn và Binh đoàn bộ (như một ban Tổng giám đốc và các phòng ban chức năng: chính trị- tổ chức đảng, chính sách; tham mưu- kế hoạch; quân lực- tổ chức, lao động; kỹ thuật- công nghệ; các phòng chức năng: công trình, cơ điện, vật tư, xây lắp... )

- Dưới Binh đoàn là các Trung đoàn đóng vai trò là các công ty thành viên (TĐ 271 - Khai thác đá, TĐ233, 694 - san lấp và xây dựng thuỷ (cầu cảng), xây lắp công nghiệp, dân dụng, xây dựng giao thông , TĐ 526 - vận tải, Xưởng gia công... )

- Dưới các Trung đoàn là các tiểu đoàn (xí nghiệp), các đại đội (xưởng)...